Hibrid Seton Tedavisi Nedir Hangi Durumlarda Uygulanır

Hibrid seton tedavisi, anal fistül hastalığında hem drenaj hem de kademeli kesme etkisi sağlayarak iyileşmeyi hızlandıran, sfinkter koruyucu modern bir cerrahi yöntemdir. 2024–2025 verilerine göre, başarı oranı %85–95, nüks oranı ise %5–13 arasındadır. Bu yazıda yöntemin detaylarını, iyileşme sürecini ve sık sorulan soruları yanıtlıyoruz.

Hibrid Seton Nedir

Hibrid seton, anal fistül tedavisinde kullanılan kesici (cutting) ve gevşek (draining) seton yöntemlerinin birleşimidir. Amaç; sfinkter kasına zarar vermeden enfekte kanalı temizlemek ve içten dışa doğru kontrollü iyileşme sağlamaktır.

Fistül kanalına elastik veya silikon bazlı bir materyal yerleştirilir. Bu ip hem iltihabın drenajını sağlar hem de hafif gerilimle zamanla fistül hattını keser. Sonuçta kanal içten kapanır ve kas bütünlüğü korunur.

Avantajları:

• Sfinkter korunur, dışkı kaçırma riski minimumdur.

• Düzenli sıkma gerekmez, ağrı daha azdır.

• Ortalama iyileşme süresi 6–8 haftadır.

• 2024 ESCP kılavuzuna göre nüks oranı klasik setona göre %30 daha düşüktür.

Özellik	Klasik Seton	Hibrit Seton
Gerilme Yöntemi	Cerrah tarafından periyodik sıkma	Elastik yapı kendi kendine sıkılaşır
Ağrı Düzeyi	Daha yüksek	Daha düşük
Sfinkter Hasarı Riski	Orta–yüksek	Çok düşük
Ortalama İyileşme	8–12 hafta	6–8 hafta

Hibrit Seton Tedavisi Kimlere Uygulanır

Hibrid seton tedavisi, kompleks veya tekrarlayan anal fistül vakalarında tercih edilen, sfinkter koruyucu bir cerrahi yaklaşımdır. Özellikle klasik kesici seton veya fistülotomi yöntemlerinin yüksek risk taşıdığı hastalarda güvenli bir alternatif sunar.

Uygun Hasta Grupları

• Kompleks (transsfinkterik veya suprasfinkterik) fistüller: Fistül hattı sfinkter kaslarını geçtiği için klasik cerrahi yöntemler inkontinans riski taşır. Hibrit seton bu riski minimuma indirir.

• Tekrarlayan (rekürren) fistüller: Daha önce lazer, LIFT veya fistül tıkaç yöntemi uygulanıp nüks etmiş hastalarda hibrit seton ile yüksek başarı oranı sağlanabilir.

• Apse drenajı sonrası kalıcı fistül gelişen hastalar: Hibrit seton, iltihabın tamamen temizlenmesini sağlarken dokuların kontrollü kapanmasına yardımcı olur.

• Sfinkter fonksiyonunun korunması gereken hastalar: Kadınlarda doğum travmasına bağlı sfinkter zayıflığı veya ileri yaş grubunda kas tonusu azalmış bireylerde tercih edilir.

• Crohn hastalığı olmayan ve genel durumu iyi hastalar: Aktif inflamatuvar bağırsak hastalığı bulunan kişilerde setonun iyileşme süresi uzayabilir; bu nedenle seçim dikkatli yapılır.
  

Uygun Olmayan Durumlar

Bazı hastalarda hibrit seton yerine farklı yöntemler önerilir:

• Yüzeysel (intersfinkterik) fistüller — basit fistülotomi genellikle yeterlidir.

• Aktif Crohn veya ülseratif kolit — iyileşme gecikebilir veya nüks riski yüksektir.

• Kontinans bozukluğu bulunanlar — kas gücü zayıfsa alternatif yöntemler düşünülmelidir.

• Ciddi sistemik hastalık veya yara iyileşmesini engelleyen durumlar (örneğin diyabet kontrolsüzse).
  

Hibrid seton, karmaşık fistüllerde sfinkteri koruyarak yüksek başarı sağlayan modern bir yöntemdir.Uygun hasta seçimi, ameliyat başarısını doğrudan etkiler. Bu nedenle tedavi kararı, rektal muayene, MR fistülografi ve uzman cerrahi değerlendirme ile birlikte verilmelidir.

💬 Eğer uzun süredir geçmeyen akıntı, ağrı veya tekrarlayan apse şikâyetiniz varsa, kliniğimizle iletişime geçerek uygun tedavi seçeneğinizi öğrenebilirsiniz.

Hasta Seçimi ve Ön Değerlendirme

Hibrid seton, özellikle kompleks anal fistüller (transsfinkterik, suprasfinkterik, rekürren) için uygundur. Uygulama öncesi mutlaka rektal muayene, manyetik rezonans (MR) fistülografi ve anoskopi yapılır.

Uygun hastalar:

• Kronik akıntısı olan kompleks fistül hastaları

• Lazer, LIFT veya fibrin tıkaç sonrası nüks yaşamış hastalar

• Sfinkter hasarı riski yüksek olgular

  
  

Uygulanmaması gereken durumlar:

• Yüzeysel (intersfinkterik) fistüller

• Aktif inflamatuvar barsak hastalığı (Crohn vb.)

• Kontinans bozukluğu olan hastalar

Ameliyat Süreci ve Anestezi

Hibrid seton işlemi genellikle spinal ya da genel anestezi altında yapılır. Cerrah fistülün iç ve dış ağzını bulur, kanal boyunca bir elastik seton geçirir. Kesici setondan farkı, cerrahın sık sık gerginlik uygulamamasıdır. Elastik yapı kendi gerilimini sağlayarak zamanla dokuyu kontrollü biçimde keser.

Ameliyat süresi: Ortalama 30–45 dakikadır.Hastane yatışı: Çoğu vakada aynı gün taburculuk mümkündür. Ağrı düzeyi: İlk 2–3 gün hafif–orta düzeydedir, genellikle basit ağrı kesiciler yeterlidir.

💡 İpucu: Seton materyalinin kalitesi (silikon vs. lateks) iyileşme sürecini etkileyebilir. Klinikler çoğunlukla yumuşak silikon hibrit setonları tercih eder.

Hibrit Setonla Klasik Seton Arasındaki Fark Nedir

Hibrid seton, klasik seton yönteminin aksine kendiliğinden kademeli gerilme sağlayan elastik bir materyal kullanır. Klasik (kesici) setonda cerrah belirli aralıklarla ipi sıkılaştırarak dokuyu keser; bu işlem hem ağrıya hem de sfinkter kasında hasar riskine neden olabilir.

Hibrit setonda ise bu sıkma işlemi yapılmaz. Elastik silikon ip dokular üzerinde sabit bir basınç oluşturur ve fistül hattını yavaşça kapatır. Böylece hem ağrı azalır hem de dışkı tutma fonksiyonu korunur.

Özellik	Klasik Seton	Hibrit Seton
Gerilme Şekli	Cerrah tarafından düzenli sıkılır	Elastik yapı kendiliğinden gerilir
Ağrı Düzeyi	Yüksek	Düşük
Sfinkter Hasarı Riski	Orta–yüksek	Çok düşük
Ortalama İyileşme	8–12 hafta	6–8 hafta
Uygulama Alanı	Derin veya yüksek fistüller	Orta–kompleks fistüller
Hasta Konforu	Düşük	Yüksek

• Gerilme: Klasik seton belirli aralıklarla sıkılır; hibrit elastik yapısıyla kendiliğinden kademeli gerilir.
  

• Ağrı ve konfor: Klasikte daha fazla sıkma → daha çok ağrı; hibritte genelde daha az ağrı.
  

• Sfinkter riski: Klasikte kesme hızı ve sıkma sıklığına bağlı risk; hibritte sfinkter koruma ön planda.
  

• Takip: Klasikte sık kontrole ihtiyaç; hibritte kontrol aralıkları daha seyrek olabilir.
  

  🩺 Kısaca: Hibrit seton, klasik setonun “kontrollü kesme” avantajını korurken, ağrı ve inkontinans riskini önemli ölçüde azaltır.

Hibrid Seton ve Lazer Tedavisi Karşılaştırması

Son yıllarda lazer fistül tedavisi popülerleşse de, 2024–2025 klinik verileri hibrit setonun birçok vakada daha kalıcı sonuçlar verdiğini gösteriyor.

Kriter	Hibrit Seton	Lazer Tedavisi
Başarı Oranı	%85–95	%75–90
Nüks Oranı	%5–13	%10–20
Ağrı Düzeyi	Hafif	Çok hafif
Uygulama Alanı	Kompleks fistüller	Daha yüzeysel vakalar
Ortalama İyileşme	6–8 hafta	4–6 hafta

2025 yılında yapılan (“Efficacy and Patient Outcomes of Hybrid Rubber Seton in Complex Anal Fistulas”) göre, hibrit seton yöntemi uygulanan hastalarda kalıcı dışkı kaçırma (inkontinans) görülmemiştir.

Aynı araştırmada lazer tedavisi yapılan hastalarda ise bu durum her 100 kişiden 1–2’sinde ortaya çıkmıştır.

İyileşme Süreci ve Günlük Yaşam

Hibrid seton tedavisi sonrası iyileşme süreci genellikle 6 ila 8 hafta sürer. Ancak fistülün tipi, derinliği, eşlik eden apse varlığı ve hastanın genel sağlık durumu bu süreyi etkileyebilir. Bazı vakalarda tam iyileşme 10 haftaya kadar uzayabilir.

İlk günlerde hafif akıntı, drenaj ve rahatsızlık hissi normaldir. Bu durum, fistül hattındaki iltihabın temizlendiğini gösterir.Hasta çoğunlukla 2–3 gün içinde oturabilir, yürüyebilir ve kısa süreli ev aktivitelerine dönebilir. Ancak erken dönemde uzun süre oturmak, ağır kaldırmak veya aşırı efor gerektiren aktiviteler önerilmez.

Günlük Bakım ve Temizlik

İyileşme döneminde en önemli unsur bölgenin temiz ve kuru tutulmasıdır.

• Her dışkılama sonrasında ılık suyla yıkama ve ardından yumuşak havluyla nazikçe kurulanma yapılmalıdır.

• Günde 1–2 kez ılık oturma banyosu (10–15 dakika) yapılması, hem ağrıyı azaltır hem de drenajın devamını sağlar.

• Antiseptik solüsyonlar (doktor önerisiyle) bölge hijyenine yardımcı olabilir.

• Pamuklu, dar olmayan iç çamaşırı kullanılmalı; bölgenin hava alması sağlanmalıdır.

  
  

Beslenme ve Sindirim Düzeni

Kabızlık, fistül bölgesine basıncı artırarak ağrıyı tetikleyebilir. Bu nedenle:

• Lif açısından zengin (sebze, tam tahıllar, kuru meyveler) besinler tercih edilmelidir.

• Günde en az 2–2,5 litre su içmek, dışkı kıvamını yumuşatır.

• Gerekirse doktor önerisiyle lif takviyeleri veya hafif dışkı yumuşatıcılar kullanılabilir.

• Aşırı acılı, baharatlı veya kabızlık yapan yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
  

Ağrı ve Aktivite Yönetimi

İlk birkaç gün boyunca hafif–orta düzeyde ağrı hissedilebilir. Bu dönemde:

• Doktorun önerdiği ağrı kesiciler (genellikle parasetamol veya ibuprofen) yeterlidir.

• Uzun süre oturmak yerine kısa aralıklarla dinlenmek ve pozisyon değiştirmek rahatlama sağlar.

• haftadan itibaren hafif yürüyüşler dolaşımı artırır ve iyileşmeyi destekler.

• Egzersiz, yüzme ve bisiklet gibi aktiviteler için en az 4–6 hafta beklenmelidir.
  

İşe ve Sosyal Yaşama Dönüş

Masa başı işlerde çalışan hastalar genellikle 3–5 gün içinde işlerine dönebilir.Fiziksel efor gerektiren işlerde çalışanlarda ise bu süre 2 haftayı bulabilir.Cinsel yaşam genellikle 3–4 hafta sonra yeniden başlayabilir, ancak rahatsızlık hissi devam ediyorsa beklenmelidir.

💬 Not: Bu süreçte kontrolleri aksatmamak çok önemlidir. Akıntının aniden artması, kötü koku, şiddetli ağrı veya ateş gelişirse apse ya da enfeksiyon belirtisi olabilir. Bu durumda vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmanız gerekir.

🩺 İyileşme süreciniz boyunca, bakım adımlarını doğru uyguladığınızdan emin olmak için kliniğimizle iletişime geçin ve kontrol randevularınızı ihmal etmeyin.

Nüks Oranları ve Uzun Dönem Sonuçlar

2025 BMC Surgery çalışmasına göre hibrit seton uygulanan 14 hastalık seride yalnızca %7,1 nüks görülmüştür. Daha geniş 94 vakalık çalışmada bu oran %12,8 olarak bildirilmiştir.

Başarıyı artıran faktörler:

• Fistülün tam haritalanması (MR fistülografi ile)

• Apse odaklarının eksiksiz temizlenmesi

• Düzenli kontrol ve drenajın devamlılığı

Komplikasyonlar ve Kontinansın Korunması

Hibrid setonun en büyük avantajı, sfinkter bütünlüğünü korumasıdır. Klasik setonda görülen kalıcı inkontinans riski %3–5 iken, hibritte bu oran %0–1 civarındadır.

Olası komplikasyonlar:

• Erken dönemde ağrı veya sızı

• Yüzeysel kanama

• Nadiren sekonder apse (yeniden drenaj gerekebilir)

🩺 İletişime geçin: Tedavinizin seyrinde olağan dışı akıntı veya ağrı hissederseniz, kliniğinizle hemen iletişime geçin.

Sık Yapılan Hatalar ve Doğrular

Yanlış: Seton erken çıkarılırsa iyileşme hızlanır.

Doğru: Tam kapanma sağlanmadan çıkarılırsa fistül yeniden oluşabilir.

Yanlış: Lazer her durumda hibritten daha etkilidir.

Doğru: Yalnızca düşük düzeyli fistüllerde lazer avantajlıdır; kompleks vakalarda hibrit seton daha güvenlidir.

Yanlış: Hibrit seton sürekli ağrı yapar.

Doğru: Elastik yapı sayesinde ağrı genellikle ilk birkaç günde sınırlıdır.

Sık Sorulan Uzun Kuyruk Soruları

• Hibrit seton ne kadar sürede düşer?

  Genellikle 4–8 hafta arasında kendiliğinden düşer.

• Seton sonrası dışkı kaçırma olur mu?

  Kalıcı inkontinans oranı %0–1’dir.

• Hibrit setonla lazer tedavisi farkı nedir?

  Lazer epitel kapatır, hibrit seton drenajla keser.

• Cinsel yaşam ne zaman normale döner?

  Ortalama 3–4 hafta sonra.

  
  

Sonuç ve Öneriler

Hibrit seton tedavisi doğru hastada uygulandığında hem nüks oranını azaltır hem de sfinkter fonksiyonunu korur.

Bir sonraki adımınız:

1. Doktorunuzdan fistül tipinizi net öğrenin.

2. Alternatif yöntemleri (LIFT, lazer) avantaj–dezavantaj açısından sorgulayın.

3. Uygun olduğunuz durumda hibrit setonun sizin için iyi bir seçenek olup olmadığını değerlendirin.

💬 Tedaviniz hakkında daha fazla bilgi almak için kliniğimizle iletişime geçin ve değerlendirme randevusu alın.

İlginizi Çekebilecek Diğer Blog Yazılarımız