Hemoroid ve Dereceleri

Hemoroid (ya da tıbbi adıyla hemoroidal hastalık), anal kanal çevresindeki damarların genişleyerek sarkmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Halk arasında basur olarak da bilinir. Dışkılama sırasında zorlanma, uzun süreli oturma, gebelik ve genetik yatkınlık gibi nedenlerle gelişebilir. En yaygın belirtileri arasında kanama, kaşıntı, ağrı ve anüs çevresinde şişlik yer alır.

Hemoroid, anatomik konumuna göre iki ana tipe ayrılır:

• İç hemoroid (internal hemoroid)

• Dış hemoroid (eksternal hemoroid)

Bu yazıda, hemoroid türlerinin farklarını, iç hemoroidlerin evrelerini ve dış hemoroidlerin klinik alt tiplerini detaylı şekilde inceleyeceğiz.

---

İç (internal) ve Dış (external ) Hemoroid Arasındaki Fark Nedir?

İç hemoroidler (internal hemorrhoids):

Rektumun alt kısmında, yani anüsün iç tarafında yer alan damarların genişlemesiyle oluşur. Gözle görülmezler ve genellikle ağrısızdırlar. Kanama en sık görülen belirtidir.

Dış hemoroidler (external hemorrhoids) 

Anüs çevresindeki cilt altında gelişir. Genellikle elle hissedilebilir ve gözle görülebilir yapıdadırlar. Tromboz gelişirse şiddetli ağrıya neden olabilirler.

Özellik	İç Hemoroid (Internal Hemorrhoid)	Dış Hemoroid (External Hemorrhoid)
Konumu	Rektum içinde, dentat çizginin (linea dentata) üzerinde	Anüs çevresindeki cilt altında, dentat çizginin altında
Ağrı	Genellikle ağrısız	Tromboze olursa (pıhtı oluşursa) ağrılı olur
Kanama	Parlak kırmızı rektal kanama yaygındır	Kanama nadirdir
Belirtiler	Kanama, kaşıntı, mukus akıntısı, dolgunluk hissi	Kaşıntı, ağrılı şişlik, temizlik zorluğu
Gözle Görülebilirlik	İleri evrelerde dışarı sarkarak görünür	Gözle kolaylıkla görülebilir
Dokunma ile Tespit	Genellikle elle hissedilmez	Elle rahatlıkla hissedilir
Derecelendirme	1. - 4. derece arası sınıflandırılır	Klinik durumuna göre sınıflanır, evre sistemi yoktur
Tedavi Yöntemleri	Diyet, ilaç, lastik bant ligasyonu, skleroterapi, lazer, cerrahi	Medikal tedavi, sıcak oturma banyosu, trombektomi, cerrahi

İç ve dış hemoroidler farklı klinik seyirlere sahiptir. Bu nedenle, doğru tanı ve uygun tedavi yöntemi için ayrımın net bir şekilde yapılması çok önemlidir.

---

İç (internal ) Hemoroid Nedir?

İç hemoroid (internal hemoroid), rektumun iç kısmında, yani anüsün hemen yukarısında yer alan damarların genişlemesi ve sarkmasıyla oluşur. Bu damarlar, normalde dışkılama sırasında destek sağlasa da çeşitli nedenlerle basınca maruz kaldığında şişer ve hemoroidal yastıkçıklar haline gelir.

İç hemoroidler, dışarıdan bakıldığında genellikle görülmez ve erken evrelerde çoğunlukla ağrıya yol açmaz. Ancak en sık görülen belirtisi dışkılama sırasında parlak kırmızı rektal kanamadır. Kaşıntı, mukus akıntısı ve dışkılama sonrası tam boşalamama hissi de iç hemoroidlerde yaygındır.

İç hemoroid, ilerleme düzeyine göre 1. dereceden 4. dereceye kadar sınıflandırılır. Her derece, şikayetlerin şiddetine ve hemoroidin dışarı çıkma (prolapsus) durumuna göre farklılık gösterir.

İç (internal ) Hemoroid Dereceleri

1. Derece İç Hemoroid

• Hemoroid damarları genişlemiş ancak anüs dışına çıkmamıştır.

• Genellikle kanama tek belirtidir.

• Ağrı nadirdir, fark edilmesi zordur.

• Muayene sırasında rektoskopi ile tespit edilir.

2. Derece İç Hemoroid

• Tuvalet sırasında anüs dışına çıkar, ancak kendiliğinden geri döner.

• Kanama, hafif kaşıntı ve dolgunluk hissi olabilir.

• Belirtiler artmaya başlar.

3. Derece İç Hemoroid

• Tuvalet sırasında dışarı çıkar ve elle itildiğinde geri girer.

• Kanama, kaşıntı, mukus akıntısı ve dışkılamada zorluk daha belirgindir.

• Rahatsızlık hissi yüksektir.

4. Derece İç Hemoroid

• Hemoroid memeleri sürekli anüs dışında kalır, elle de geri itilemez.

• Şiddetli ağrı, kanama, iltihap ve tromboz riski yüksektir.

• Genellikle cerrahi müdahale gerektirir.

İç Hemoroid Derecelerinin Karşılaştırması

Derece	Prolapsus (Dışarı Çıkma)	Geri Dönme	Belirtiler	Tedavi Yaklaşımı
1. Derece	Dışarı çıkmaz	Gerekmez	Kanama	Diyet, ilaç tedavisi, yaşam tarzı değişikliği
2. Derece	Tuvalet sırasında dışarı çıkar	Kendiliğinden geri döner	Kanama, kaşıntı, dolgunluk hissi	İlaç, skleroterapi, lastik bant ligasyonu
3. Derece	Tuvalet sırasında dışarı çıkar	Elle geri itilir	Şiddetli kanama, akıntı, rahatsızlık	Ligasyon, infrared koagülasyon, gerekirse cerrahi
4. Derece	Sürekli dışarıda kalır	Elle geri itilmez	Şiddetli ağrı, kanama, tromboz, iltihap	Cerrahi müdahale (hemoroidektomi, stapler hemoroidopeksi)

---

Dış (eksternal) Hemoroid Nedir?

Dış hemoroid (eksternal hemoroid), anal kanalın dış kısmında, yani anüs çevresindeki cilt altında gelişen damarsal yapılardır. İç hemoroidlerden farklı olarak gözle görülebilir, elle hissedilebilir ve oturma sırasında daha çok rahatsızlık verebilir.

Dış hemoroidler genellikle ağrılıdır. Bunun sebebi, anüs çevresindeki cildin sinir uçları açısından zengin olmasıdır. Bu nedenle dış hemoroidlerde en ufak şişlik bile ağrı, kaşıntı ve yanma hissine yol açabilir. Dış hemoroidlerde kanama daha az görülse de, tromboz (damar içinde pıhtı oluşması) geliştiğinde ani şiddetli ağrı ve morumsu şişlik oluşabilir.

Dış Hemoroid Tipleri

Dış hemoroidler genellikle evreleme ile değil, klinik durumlarına göre sınıflandırılır. Aşağıda dış hemoroidlerin en sık karşılaşılan tipleri yer almaktadır:

1. Basit Dış Hemoroid (Unkomplike Eksternal Hemoroid)

• Hafif şişlik, kaşıntı ve dolgunluk hissi olabilir.

• Genellikle ağrısızdır.

• Dışkılama sonrası temizlik zor olabilir.

2. Tromboze Dış Hemoroid (Tromboze Eksternal Hemoroid)

• Hemoroid içinde kan pıhtısı (trombus) oluşmuştur.

• Aniden ortaya çıkan, genellikle şiddetli ve keskin ağrı ile seyreder.

• Anüs kenarında morumsu renkli, sert şişlik görülebilir.

• Cerrahi boşaltım gerekebilir.

3. Cilt Katlantısı (Anal Skin Tag)

• Önceki hemoroid ataklarından sonra kalan, ağrısız cilt fazlalıklarıdır.

• Temizlik zorluğuna, kaşıntıya ve estetik kaygılara neden olabilir.

• Genellikle zararsızdır ama istenirse alınabilir.

Dış Hemoroid Tiplerinin Karşılaştırması

Tip	Tanım	Belirtiler	Tedavi Yaklaşımı
Basit Dış Hemoroid	Cilt altında damarsal şişlik	Kaşıntı, dolgunluk hissi	Diyet, oturma banyosu, topikal kremler
Tromboze Dış Hemoroid	Kan pıhtısı ile tıkanmış hemoroid	Ani şiddetli ağrı, mor şişlik	Soğuk uygulama, ağrı kesici, cerrahi drenaj
Cilt Katlantısı (Skin Tag)	Eski hemoroid sonrası kalan cilt fazlalığı	Temizlik zorluğu, estetik rahatsızlık	Gerekirse cerrahi olarak alınabilir

Eğer hemoroid şikayetleriniz yaşam kalitenizi etkiliyorsa, konforlu ve hızlı bir çözüm sunan lazerle hemoroid tedavisi hakkında bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

İlginizi Çekebilecek Diğer Blog Yazılarımız