Makat (Anal) Fistül Nedir?
Makat (anal) fistül, anüs çevresinde meydana gelen ve cilt ile bağırsaklar arasında anormal bir tünel veya kanaldan oluşan bir rahatsızlıktır. Bu durum genellikle bir apse sonucu oluşur ve makat bölgesinde enfeksiyona neden olabilir.
Anal fistüller, şiddetli ağrı, sürekli akıntı ve tekrar eden enfeksiyonlarla karakterizedir. Fistül, tedavi edilmediğinde hayat kalitesini olumsuz etkileyebilir ve zamanla daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Makat (Anal) Fistül Nedenleri
Makat (anal) fistül oluşumunun birkaç nedeni vardır ve bu nedenler, bireyin sağlık geçmişine ve mevcut durumuna bağlı olarak değişebilir. İşte anal fistülün yaygın nedenleri ve risk faktörleri:
Makat Apsesi:
Anal fistüllerin en sık nedenlerinden biri makat apseleridir. Apseler, makat çevresinde biriken enfekte sıvının oluşturduğu ağrılı şişliklerdir. Tedavi edilmeyen apseler zamanla patlayarak fistül gelişimine yol açabilir.
Crohn Hastalığı:
Crohn hastalığı, sindirim sisteminin kronik iltihaplı bir hastalığıdır ve anüs bölgesinde yara ve fistül oluşumuna neden olabilir. Crohn hastalığı olan bireylerde anal fistül gelişme riski daha yüksektir.
Uzun Süreli İshal veya Kabızlık:
Sürekli ishal veya kabızlık, anal bölgede tahrişe ve enfeksiyon riskine yol açabilir. Bu durum, zamanla dokularda tahribat oluşturarak fistül gelişimini tetikleyebilir.
Travma veya Cerrahi Müdahaleler:
Makat bölgesine alınan travmalar veya bu bölgede yapılan cerrahi işlemler, fistül oluşumuna neden olabilir. Özellikle anal fissür (çatlak) ameliyatları sonrasında bu tür komplikasyonlar görülebilir.
Tüberküloz ve Diğer Enfeksiyonlar:
Bazı enfeksiyon hastalıkları, özellikle tüberküloz, anal fistül gelişimine yol açabilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde bu risk daha yüksektir.
Divertikülit:
Kalın bağırsağın iltihaplanması olarak bilinen divertikülit, bağırsak duvarlarında apseler ve sonuç olarak fistüller oluşmasına neden olabilir. Bu durum da anüs çevresinde fistül gelişimine yol açabilir.
Kanser:
Anal kanser veya rektal kanser gibi bazı maligniteler, çevredeki dokuların zayıflamasına ve fistül oluşumuna neden olabilir. Bu nedenle, anal fistül belirtileri olan bireylerde kanser taramaları da yapılmalıdır.
İmmün Yetmezlik:
HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemi zayıflığına neden olan durumlar, anal bölgedeki enfeksiyon ve iltihap riskini artırarak fistül gelişimine zemin hazırlayabilir.
Makat (anal) fistül, birçok farklı neden ve risk faktörüne bağlı olarak gelişebilen karmaşık bir durumdur.
Anal fistül, özellikle kronikleşmeden erken tanı ve tedavi ile kontrol altına alınabilir. Bu nedenle, belirtilerin farkında olmak ve uygun tedavi yöntemlerini öğrenmek, hastaların yaşam kalitesini iyileştirmede kritik bir rol oynar.
Makat (Anal) Fistül Belirtileri
Makat Bölgesinde Sürekli Ağrı:
Makat fistülünün en yaygın belirtilerinden biri, özellikle otururken veya dışkılama sırasında artan şiddetli ağrıdır. Ağrı, fistülün oluştuğu bölgede bulunan enfekte dokuların bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bazı hastalar, rahatsız edici bir yanma hissi de yaşayabilir.
Akıntı ve Kötü Koku:
Fistül nedeniyle makat çevresinde sürekli olarak irin veya iltihaplı sıvı akışı olabilir. Bu akıntı genellikle kötü kokuludur ve giysilere bulaşabilir. Akıntının yoğunluğu, enfeksiyonun şiddetine göre değişebilir.
Ciltte Tahriş ve Kaşıntı:
Sürekli akıntı nedeniyle makat bölgesinde cilt tahrişi ve kaşıntı meydana gelebilir. Bu durum, ciltte kızarıklık ve hassasiyetle birlikte görülebilir ve günlük yaşamda rahatsızlık yaratabilir.
Makat Çevresinde Şişlik veya Kitle:
Fistül oluştuğunda, makat çevresinde ele gelen bir şişlik veya kitle hissedilebilir. Bu şişlik genellikle enfekte dokuların birikmesinden kaynaklanır ve elle dokunulduğunda ağrılı olabilir.
Tekrarlayan Makat Apsesi:
Makat fistülleri genellikle tekrarlayan apse oluşumuna neden olur. Apse, makat çevresinde ağrıya, şişliğe ve sıcaklığa neden olan bir enfeksiyon odaklıdır. Apsenin boşaltılmasından sonra bile fistül varlığı devam edebilir ve yeni apselere yol açabilir.
Dışkılama Sırasında Kanama:
Bazı hastalar, dışkılama sırasında veya sonrasında makattan kan gelmesi şikayetinde bulunabilir. Bu kanama, enfekte dokuların tahrişi sonucu meydana gelir ve genellikle taze kırmızı renktedir.
Ateş ve Halsizlik:
Enfeksiyonun vücuda yayılması durumunda ateş, titreme ve genel bir halsizlik hissi gelişebilir. Bu durum, fistülün ciddi bir enfeksiyona neden olduğunun bir işareti olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
Anüsten Gaz veya Dışkı Kaçırma:
Fistülün konumuna ve boyutuna bağlı olarak, anüsten gaz veya dışkı kaçırma durumu yaşanabilir. Bu durum, genellikle anal sfinkter kaslarının kontrol edilememesi nedeniyle ortaya çıkar ve hastalar için oldukça rahatsız edici olabilir.
Makat Çevresinde Kızarıklık ve Sıcaklık Artışı:
Fistül oluşan bölgede ciltte kızarıklık ve sıcaklık artışı görülebilir. Bu, altta yatan bir enfeksiyonun belirtisi olabilir ve genellikle şişlik ve hassasiyetle birlikte görülür.
Dışkılama Sonrasında Makat Bölgesinde Uzun Süreli Rahatsızlık:
Makat fistülü olan hastalar, dışkılama sonrasında uzun süre devam eden rahatsızlık ve ağrı hissedebilirler. Bu durum, özellikle fistül nedeniyle ortaya çıkan iltihap ve enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak değişebilir.
Belirtilerin Özeti ve Görülme Sıklığı
Belirti | Açıklama | Görülme Sıklığı (%)* |
Makat Bölgesinde Sürekli Ağrı | Otururken veya dışkılama sırasında artan ağrı | 85% |
Akıntı ve Kötü Koku | Sürekli iltihaplı akıntı ve kötü koku | 70% |
Ciltte Tahriş ve Kaşıntı | Akıntıya bağlı olarak ciltte tahriş ve kaşıntı | 65% |
Makat Çevresinde Şişlik veya Kitle | Enfekte dokulardan kaynaklanan şişlik veya kitle hissi | 60% |
Tekrarlayan Makat Apsesi | Apselerin tekrar etmesi | 55% |
Dışkılama Sırasında Kanama | Dışkılama sırasında veya sonrasında kanama | 50% |
Ateş ve Halsizlik | Enfeksiyonun yayılmasına bağlı ateş ve halsizlik | 40% |
Anüsten Gaz veya Dışkı Kaçırma | Anal sfinkter kontrolünün kaybı | 35% |
Makat Çevresinde Kızarıklık ve Sıcaklık | Enfeksiyon nedeniyle kızarıklık ve sıcaklık artışı | 30% |
Dışkılama Sonrasında Uzun Süreli Rahatsızlık | Dışkılama sonrası devam eden rahatsızlık | 25% |
* Görülme Sıklığı (%): Bu oranlar, makat fistülü olan hastalarda belirtilerin tahmini görülme sıklığını temsil eder ve her hasta için değişiklik gösterebilir.
Makat (anal) fistül, hayat kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen bir sağlık sorunudur. Bu belirtiler, genellikle rahatsız edici ve ağrılıdır. Eğer yukarıda belirtilen belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız, bir uzmana başvurmanız önemlidir. Anal fistülün doğru teşhisi ve tedavisi, komplikasyonların önlenmesi için kritik öneme sahiptir.
Belirtiler ve Sebeplerin Karşılaştırılması
Belirti | Açıklama | Muhtemel Sebep |
Makat Bölgesinde Sürekli Ağrı | Otururken veya dışkılama sırasında artan ağrı | Makat apsesi, Crohn hastalığı |
Akıntı ve Kötü Koku | Sürekli iltihaplı akıntı ve kötü koku | Makat apsesi, divertikülit |
Ciltte Tahriş ve Kaşıntı | Akıntıya bağlı olarak ciltte tahriş ve kaşıntı | Sürekli ishal, uzun süreli kabızlık |
Makat Çevresinde Şişlik veya Kitle | Enfekte dokulardan kaynaklanan şişlik veya kitle hissi | Makat apsesi, travma |
Tekrarlayan Makat Apsesi | Apselerin tekrar etmesi | Crohn hastalığı, immün yetmezlik |
Dışkılama Sırasında Kanama | Dışkılama sırasında veya sonrasında kanama | Travma, cerrahi müdahaleler |
Ateş ve Halsizlik | Enfeksiyonun yayılmasına bağlı ateş ve halsizlik | Tüberküloz, bağışıklık sistemi hastalıkları |
Anüsten Gaz veya Dışkı Kaçırma | Anal sfinkter kontrolünün kaybı | Cerrahi komplikasyonlar, anal kanser |
Makat Çevresinde Kızarıklık ve Sıcaklık | Enfeksiyon nedeniyle kızarıklık ve sıcaklık artışı | Makat apsesi |
Dışkılama Sonrasında Uzun Süreli Rahatsızlık | Dışkılama sonrası devam eden rahatsızlık | Crohn hastalığı, uzun süreli kabızlık |
Comments