Femoral herni, kasık bölgesinin alt kısmında, uyluğun üst tarafında meydana gelen nadir bir fıtık türüdür. Bu fıtık, karın duvarındaki femoral kanal adı verilen küçük bir açıklıktan karın içi dokuların veya bağırsakların dışarı çıkmasıyla oluşur.
Femoral kanal, uyluğa kan sağlayan damarların geçtiği dar bir kanaldır ve genellikle kadınlarda daha yaygın görülür. Karın içi basıncın artmasıyla bu bölgede zayıflık meydana gelir ve organlar dışarı çıkabilir.
Diğer fıtık türlerine göre femoral herni, boğulma (strangülasyon) riski daha yüksek olan bir fıtık türüdür, bu yüzden acil müdahale gerektirebilir.
Femoral Herni ile İnguinal Herni Arasındaki Farklar
Femoral herni genellikle inguinal herni ile karıştırılabilir, ancak bu iki fıtık arasında önemli farklar vardır. Bu farklar şu şekilde özetlenebilir:
Özellik | Femoral Herni | İnguinal Herni |
Görülme Yeri | Kasık bölgesinin altı, uyluk üstü | Kasık bölgesi |
Yaygınlık | Nadir (Tüm fıtıkların %2-3'ü) | Daha yaygın (Tüm fıtıkların %70-75'i) |
Cinsiyet Dağılımı | Kadınlarda daha sık görülür | Erkeklerde daha sık görülür |
Strangülasyon Riski | Yüksek (%20-30 boğulma riski) | Düşük |
Femoral herni, özellikle kadınlarda daha yaygın olmakla birlikte, inguinal herniye göre daha tehlikeli olabilir çünkü strangülasyon (organın sıkışarak kan akışının kesilmesi) riski yüksektir.
Femoral Herni Neden Olur?
Femoral herni, karın duvarındaki zayıflık sonucu oluşur. Özellikle femoral kanaldaki kasların zayıflaması veya yıpranması, karın içi basıncın artmasıyla birlikte organların bu kanaldan dışarı çıkmasına neden olur. Aşağıdaki faktörler femoral herni oluşumuna zemin hazırlar:
Ağır Kaldırma: Aşırı fiziksel zorlanma ve ağır kaldırma, karın içi basıncı artırarak fıtık oluşumunu tetikleyebilir.
Kronik Öksürük: Sürekli öksürük, karın içi basıncını artırarak kasların zorlanmasına neden olur.
Kabızlık: Sürekli ıkınma, karın duvarına baskı yaparak fıtık oluşumuna yol açabilir.
Hamilelik: Gebelik sırasında karın içi basıncın artması, özellikle kadınlarda femoral herni riskini artırır.
Fazla Kilo (Obezite): Obezite, karın bölgesine sürekli baskı yaparak fıtık oluşma riskini artırır.
Femoral Herni Belirtileri
Femoral herni, kasık bölgesinin alt kısmında uyluğa yakın bir yerde oluşan bir fıtık türüdür. Bu tür fıtık genellikle ilk başta hafif belirtilerle ortaya çıkabilir ancak zamanla ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Femoral herni belirtileri, fıtığın boyutuna ve komplikasyon riskine bağlı olarak değişir. Aşağıda, bu fıtık tipinin en yaygın belirtilerine yer verilmiştir.
Belirti | Açıklama |
Kasıkta Şişlik veya Yumru | Kasık bölgesinde fark edilen bir şişlik veya yumru, ayakta durduğunuzda veya karın kaslarını zorladığınızda belirgin hale gelir, yatarken kaybolabilir. |
Ağrı ve Rahatsızlık | Şişlik bölgesinde hafif rahatsızlık, fıtık büyüdükçe artan ağrı hissi. |
Bağırsak Tıkanıklığı | Eğer fıtık bağırsakları içeriyorsa, kabızlık, şişkinlik, bulantı ve kusma gibi bağırsak tıkanıklığı belirtileri görülebilir. |
Strangülasyon Belirtileri | Fıtık sıkıştığında şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma, şişlikte kızarıklık veya morarma; bu durumda acil cerrahi müdahale gerekir. |
Not: Strangülasyon (fıtık boğulması) belirtileri, femoral fıtığın %30-40 oranında acil müdahale gerektiren bir komplikasyon olduğunu gösterir.
Kadınlarda Femoral Fıtık Belirtileri
Kadınlarda femoral fıtık, erkeklere kıyasla daha sık görülür ve belirtileri, diğer kasık fıtıklarıyla karışabileceği için teşhisi zor olabilir. Pelvis yapısındaki farklılıklar, kadınlarda femoral fıtığa yatkınlığı artırır.
Özellikle kasık ağrısı, adet dönemi veya idrar yolu problemleri ile karıştırılabilir. Bu nedenle, kadınlara özgü belirtilerin iyi anlaşılması önemlidir.
Kadınlarda Spesifik Belirtiler | Açıklama |
Daha Sık Görülme Riski | Kadınlarda pelvik yapı nedeniyle femoral fıtık daha sık görülür. Kadınlar, erkeklere kıyasla bu fıtığa %70 daha fazla risk taşırlar. |
Kasık Ağrısı | Kadınlarda kasık ağrısı daha yaygındır ve bu ağrı, adet dönemi ile karıştırılabilir. |
Bacaklara Vuran Ağrı | Fıtık, uyluğa baskı yaparak bacaklara yayılan bir ağrıya neden olabilir. |
Sık İdrara Çıkma İsteği | Fıtığın mesaneye yakın olması nedeniyle sık idrara çıkma isteği veya idrar yapmada zorluk görülebilir. |
Femoral Herni Nasıl Teşhis Edilir?
Femoral herni tanısı, doktorun fiziksel muayenesi ve bazı görüntüleme yöntemleri ile konur. Doktor, kasık bölgesindeki şişliği inceleyerek fıtığı tespit edebilir. Özellikle karın kaslarını zorlayan durumlarda fıtık daha belirgin hale gelir. Ancak küçük femoral herniler zor fark edilebilir. Bu durumda doktor şu görüntüleme yöntemlerini kullanabilir:
Ultrason: Karın bölgesindeki yumuşak dokuları görüntülemek ve fıtığın tam yerini ve boyutunu belirlemek için ultrason kullanılır.
MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Fıtığın daha karmaşık olduğu durumlarda MRI, kasık bölgesinin detaylı görüntülerini sağlar.
CT (Bilgisayarlı Tomografi): Özellikle bağırsakların fıtıklaşması durumunda CT taraması kullanılabilir.
Femoral Herni Tedavisi
Femoral herni, tedavi edilmediği takdirde ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Özellikle strangülasyon riski yüksek olduğu için, cerrahi müdahale genellikle gereklidir. Femoral herni tedavisinde iki temel cerrahi yöntem bulunur:
Açık Cerrahi: Fıtık bölgesine yapılan kesi ile fıtık onarılır ve zayıf bölge dikişle kapatılır. Eğer fıtık sıkışmamışsa organlar karın içine geri itilir, ardından bölgeyi güçlendirmek için sentetik yama (mesh) yerleştirilir.
Laparoskopik Cerrahi: Daha az invaziv bir yöntemdir. Küçük kesilerden kamera yardımıyla fıtık onarılır. Laparoskopik cerrahi, daha hızlı iyileşme sağlar ve ameliyat sonrası daha az ağrı yaşanır.
Femoral Herni Ameliyatı Sonrası İyileşme
Femoral herni ameliyatından sonra iyileşme süreci, kullanılan cerrahi yönteme bağlıdır. Genel olarak:
Ağrı ve Rahatsızlık: Ameliyat sonrası hafif ağrı ve rahatsızlık hissedilebilir. Ağrı kesicilerle bu durum kontrol altına alınabilir.
İyileşme Süresi: Laparoskopik cerrahiden sonra hastalar genellikle birkaç gün içinde günlük aktivitelerine dönebilirler. Açık cerrahi sonrası ise tam iyileşme 2-4 hafta sürebilir.
Ağır Kaldırmaktan Kaçınma: İlk 4-6 hafta boyunca ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır. Karın kaslarının zorlanması, fıtığın nüks etme riskini artırabilir.
Fiziksel Aktivite: Hafif yürüyüşler teşvik edilse de, spor yapmaya başlamak için doktor onayı beklenmelidir.
Femoral Herni ile İlgili Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Femoral herni kimlerde daha sık görülür?
Femoral herni, genellikle kadınlarda ve özellikle doğum yapmış kadınlarda daha sık görülür. Bunun yanı sıra yaşlı bireylerde, obez kişilerde ve kronik öksürüğü olanlarda da femoral herni riski artar.
2. Femoral herni tehlikeli midir?
Evet, femoral herni tehlikeli olabilir. Strangülasyon riski yüksek olduğu için, fıtık sıkışabilir ve acil cerrahi müdahale gerektirebilir. Strangülasyon durumunda, fıtıklaşan organların kan akışı kesilir ve bu durum organ kaybına yol açabilir.
3. Femoral herni ameliyatsız tedavi edilebilir mi?
Hayır, femoral herni kendi kendine iyileşmez ve cerrahi müdahale gerektirir. Fıtık korsesi gibi destekleyici çözümler kısa süreli rahatlama sağlayabilir, ancak fıtığı tamamen iyileştirmez.
