İçindekiler
Sigmoid Kolon Nedir?
Sigmoid kolon, sindirim sisteminin önemli bir parçası olan kalın bağırsağın son kısmında yer alan ve dışkının rektuma taşınmasından sorumlu olan bir bölümdür.
Adını, Yunan alfabesindeki "sigma (Σ)" harfinin kıvrımlı yapısından alır. S şeklindeki yapısı nedeniyle sıkça "S kolon" veya "S şeklinde bağırsak" olarak da adlandırılır.
Sigmoid Kolonun Yapısı
Yapısı: Sigmoid kolon, yaklaşık 35-40 cm uzunluğunda kıvrımlı bir boru şeklindedir. Esnek bir yapıya sahip olması, dışkıyı rektuma kolayca yönlendirmesine olanak sağlar.
Bağırsakların "S Şeklindeki Bölümü" Ne Anlama Gelir?
Sigmoid kolon, bağırsağın diğer bölümlerinden farklı olarak kıvrımlı bir yapıya sahiptir. Bu kıvrımlar:
Sindirim sistemindeki atıkların yavaşlamasını ve sıvıların yeniden emilmesini sağlar.
Dışkının rektumda depolanmadan önce şekillenmesine yardımcı olur.
Sigmoid Kolonun Görevleri
Dışkı Taşıma: Sindirilen besinlerin atık haline gelen kısmını rektuma taşır.
Depolama: Rektuma taşınmadan önce dışkının kısa süreli depolanmasını sağlar.
Sıvı Emilimi: Dışkının fazla sıvıdan arındırılmasına yardımcı olur.
Sigmoid Kolonun Vücutta Bulunduğu Yer
Sigmoid kolon, sindirim sisteminin alt kısmında yer alan, kalın bağırsağın son bölümlerinden biridir. Vücuttaki konumu, bağırsakların diğer bölümleriyle bağlantılıdır ve rektuma geçişi sağlar. Bu bölüm, hem sindirim sürecinde hem de dışkının şekillenip rektuma taşınmasında kritik bir rol oynar.
Sindirim Sistemindeki Konumu
Sigmoid kolon, sindirim sisteminin kalın bağırsağın iniş kolonundan (descending colon) sonra başlayan kısmıdır.
Rektumun hemen öncesinde yer alır, bu nedenle dışkının rektuma taşınmasından sorumlu bir bağlantı noktasıdır.
Karın boşluğunun sol alt tarafında bulunur. Genellikle pelvik bölgeye doğru kıvrılarak yerleşir ve kıvrımlı yapısı nedeniyle "S" harfi şeklini alır.
Sigmoid Kolonun Diğer Organlarla İlişkisi
Sigmoid kolonun konumu, çevresindeki organlarla yakın bir ilişki içerisindedir:
Rektum: Sigmoid kolonun doğrudan bağlandığı organdır. Rektuma dışkının geçişini sağlar.
Mesane: Erkeklerde mesanenin arkasında bulunur. Kadınlarda ise sigmoid kolon, rahmin arka kısmına yakın bir konumda yer alır.
Pelvik Bölgede Bulunan Kan Damarları: Sigmoid kolon, pelvik bölgedeki damarlar ve sinirlerle yakın temas halindedir, bu da sindirim ve dolaşım sistemleri arasındaki koordinasyonu sağlar.
Kolon Anatomisi
Sigmoid Kolon Kanseri Nedir?
Sigmoid kolon kanseri, kalın bağırsağın S şeklindeki sigmoid bölgesinde gelişen bir kanser türüdür. Bu kanser, genellikle kolonun iç yüzeyini kaplayan hücrelerin kontrolsüz büyümesiyle ortaya çıkar.
Sindirim sisteminin son aşamalarında yer alan bu bölge, dışkının rektuma taşınmasında önemli bir rol oynar. Sigmoid bağırsak kanseri veya "S kolon kanseri" olarak da bilinir.
Kanserin Sigmoid Kolonda Oluşma Süreci
Sigmoid kolon kanseri genellikle polipler adı verilen küçük, iyi huylu hücre kümelerinin zamanla kötü huylu hale gelmesiyle başlar. Bu süreç genellikle şu şekilde ilerler:
Polip Oluşumu: Kalın bağırsağın iç yüzeyinde küçük, çıkıntılı hücre kümeleri oluşur.
Hücrelerde Değişim: Poliplerdeki hücreler zamanla DNA mutasyonları geçirir ve kontrolsüz bir şekilde büyümeye başlar.
Kötü Huylu Hale Gelme: Bu anormal hücreler sigmoid kolonda tümör oluşturur ve çevredeki dokulara yayılabilir.
Sigmoid Kolon Kanseri Risk Faktörleri
Genetik Yatkınlık:
Ailede kolon kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.
Lynch sendromu gibi genetik hastalıklar, kolon kanseri riskini artırabilir.
Yaşam Tarzı Faktörleri:
Düşük lifli ve yüksek yağlı diyet: Lif açısından zayıf, kırmızı ve işlenmiş et ağırlıklı bir beslenme risk faktörüdür.
Fiziksel aktivite eksikliği: Hareket azlığı, kolon kanseri riskini artırır.
Sigara ve alkol tüketimi: Kanser riskini yükselten diğer önemli faktörlerdir.
Diğer Risk Faktörleri:
İleri yaş: Kolon kanseri genellikle 50 yaş üzeri bireylerde daha yaygındır.
İnflamatuar bağırsak hastalıkları (IBH): Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi kronik bağırsak rahatsızlıkları riski artırabilir.
Kanserin Erken Belirtileri ve Tanısı
Erken Belirtiler
Sigmoid kolon kanserinin erken belirtileri genellikle fark edilmeyebilir. Ancak şu semptomlar sık görülür:
Dışkıda kan: Parlak kırmızı veya koyu renkli dışkı.
Kronik kabızlık veya ishal: Dışkılama alışkanlıklarında değişiklik.
Karın ağrısı ve şişkinlik: Sol alt karında hissedilen ağrı.
Açıklanamayan kilo kaybı: Diyet veya yaşam tarzı değişikliği olmaksızın hızlı kilo kaybı.
Sürekli yorgunluk: Kansızlığa bağlı enerji düşüklüğü.
Tanı Yöntemleri
Kolonoskopi: Kolonun iç yüzeyinin görüntülenmesi ve biyopsi alınması.
Gaitada Gizli Kan Testi: Dışkıda kan olup olmadığını kontrol eder.
Bilgisayarlı Tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans (MR): Kanserin yayılımını değerlendirmek için kullanılır.
Tümör Belirteç Testleri: Kan testleri yoluyla CEA (karsinoembriyonik antijen) seviyesinin ölçülmesi.
Sigmoid Kolon Kanseri Belirtileri
Sigmoid kolon kanserinin belirtileri, kanserin evresine, tümörün boyutuna ve bağırsakta bulunduğu yere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu belirtiler genellikle yavaş ilerler ve erken evrede fark edilmesi zor olabilir. Sigmoid kolon kanseriyle ilişkilendirilen en yaygın belirtiler:
1. Karın Ağrısı ve Kramplar
Sigmoid kolon kanseri, karında sürekli veya aralıklarla gelip giden ağrılara ve kramplara yol açabilir.
Bu ağrılar genellikle karın sol alt kısmında yoğunlaşır ve bazen hafif rahatsızlık hissiyle başlayarak şiddetli kramplara dönüşebilir.
2. Dışkıda Kanama
Dışkıda parlak kırmızı veya koyu renkli kan görülebilir. Bu durum, kanserin bağırsak duvarında yarattığı tahriş ve hasardan kaynaklanır.
Kanama her zaman gözle görülmeyebilir, ancak gaitada gizli kan testi ile tespit edilebilir.
3. Bağırsak Hareketlerinde Değişiklikler
Kabızlık veya ishal gibi bağırsak alışkanlıklarında belirgin değişiklikler görülebilir.
Bu değişiklikler birkaç gün veya hafta boyunca devam ederse dikkat edilmelidir.
Dışkının şeklinin değişmesi veya çapının incelmesi, bağırsakta bir tıkanıklık olabileceğinin işareti olabilir.
4. Bağırsakları Boşaltma Hissi
Tuvalete gitmiş olmanıza rağmen, bağırsaklarınızı tamamen boşaltmamış gibi hissetmek yaygın bir belirtidir.
Bu his, tümörün bağırsak hareketlerini kısmen engellemesinden kaynaklanabilir.
5. İştahta Azalma ve Kilo Kaybı
İştahsızlık ve herhangi bir diyet veya egzersiz yapmadan meydana gelen açıklanamayan kilo kaybı, sigmoid kolon kanserinin önemli belirtilerinden biridir.
6. Sürekli Yorgunluk ve Halsizlik
Sürekli yorgunluk ve genel bir zayıflık hissi, kanserin vücut üzerindeki etkisinden kaynaklanabilir.
Ayrıca bağırsaktaki kanamalar, vücutta kansızlığa (anemiye) yol açarak enerji düşüklüğüne neden olabilir.
7. Karında Şişkinlik ve Gaz Birikmesi
Sigmoid kolon kanseri olan kişilerde, karında şişkinlik ve gaz hissi yaygın bir semptomdur.
Bu durum genellikle bağırsak tıkanıklığıyla ilişkilidir ve rahatsızlık hissine neden olur.
8. Bulantı ve Kusma
Özellikle bağırsakta tıkanıklık oluşmuşsa, bulantı ve kusma görülebilir.
Bu, dışkının bağırsakta birikmesi ve sindirim sisteminde ilerleyememesi sonucunda ortaya çıkar.
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Bu belirtiler başka sağlık sorunlarıyla da ilişkilendirilebilir. Ancak aşağıdaki durumlarda bir sağlık profesyoneline danışmanız önemlidir:
Belirtiler birkaç hafta boyunca devam ediyorsa,
Kanama veya ciddi bağırsak hareketi değişiklikleri fark ediyorsanız,
Açıklanamayan kilo kaybı ve sürekli yorgunluk yaşıyorsanız.
Erken teşhis ve tedavi, sigmoid kolon kanseriyle mücadelede hayati öneme sahiptir. Yukarıdaki belirtilerden bir veya birkaçı mevcutsa, gecikmeden bir doktora başvurulması önerilir.
Sık Sorulan Sorular
1. Sigmoid Kolon Olmadan Yaşanabilir mi?
Evet, sigmoid kolon olmadan yaşamak mümkündür. Ancak bu durum, genellikle ciddi sağlık sorunları nedeniyle sigmoid kolonun cerrahi olarak çıkarılmasını (sigmoid kolektomi) gerektirir. Cerrahi sonrası:
2. Sigmoid Kolon Sorunları Nasıl Önlenir?
Sigmoid kolon sağlığını korumak için alınabilecek önlemler şunlardır:
Lif açısından zengin bir diyet: Günlük diyetinize bol miktarda sebze, meyve ve tam tahıl eklemek bağırsak hareketlerini düzenler ve polip oluşumunu önleyebilir.
Yeterli su tüketimi: Sindirimi kolaylaştırmak ve kabızlığı önlemek için günlük en az 2-2,5 litre su içilmelidir.
Düzenli egzersiz: Fiziksel aktivite, bağırsakların sağlıklı çalışmasına katkı sağlar.
Aşırı alkol ve sigara tüketiminden kaçınmak: Alkol ve sigara, bağırsak dokularında hasara yol açabilir ve kanser riskini artırabilir.
Rutin kontroller: Özellikle 50 yaş üstü bireylerde düzenli kolonoskopi yaptırmak, poliplerin erken teşhis edilmesini ve kanser gelişiminin önlenmesini sağlar.
3. Sigmoid Kolon Ağrısı Nerede Hissedilir?
Sigmoid kolon ağrısı genellikle karın sol alt kısmında hissedilir. Bu ağrı şu durumlarla ilişkilendirilebilir:
Kabızlık: Bağırsaklarda biriken dışkıdan kaynaklı basınç nedeniyle ağrı oluşabilir.
Divertikülit: Sigmoid kolonda küçük ceplerin iltihaplanması sonucu ağrı ortaya çıkabilir. Bu durum genellikle karın sol alt köşesinde yoğunlaşan şiddetli bir ağrıya neden olur.
Kolon tıkanıklığı veya volvulus: Sigmoid kolonun tıkanması veya kendi etrafında dönmesi durumunda ağrı şiddetli ve keskin bir şekilde hissedilebilir. Bu durumda acil tıbbi müdahale gereklidir.
ความคิดเห็น