Sigmoid Kolon Duvarında Kalınlaşma
- Op.Dr.Çağlar Ertekin
- 24 Mar
- 3 dakikada okunur
Sigmoid kolon duvarı kalınlaşması, sindirim sisteminde fark edilmeyen çok sayıda problemin belirtisi olabilir. Görüntüleme testlerinde fark edilen bu bulgu, enfeksiyon, iltihap, dolaşım bozuklukları veya tümörlerle ilişkili olabilir. Her ne kadar bazen zararsız olsa da, ciddi durumların habercisi olabileceği için ihmal edilmemelidir.
Kolon ve Sigmoid Kolonun Görevi
Kolon, yani kalın bağırsak, sindirim sisteminin son bölümüdür. İnce bağırsaktan geleniçeriğten suyun geri emilmesini sağlar ve dışkının oluşmasını gerçekleştirir.
Sigmoid kolon, kolonun "S" şeklinde kıvrılmış, rektuma bağlanan son kısmıdır. Dışkının depolanması ve rektuma iletilmesinde görev alır.
Kolon Duvarı Kalınlaşması Nedir?
Normalde kolon duvarı çok incedir. BT (bilgisayarlı tomografi) görüntülemelerinde:
Normal kalınlık: 3 mm ve altı
Patolojik kalınlık: 5 mm ve üzeri
Malignite (kanser) şüpheli: 20 mm ve üzeri olarak değerlendirilir
Durum | Kolon Duvarı Kalınlığı | Muhtemel Durumlar |
Normal | ≤ 3 mm | Sağlıklı kolon yapısı |
Kalınlaşmış | ≥ 5 mm | Neoplastik, enfeksiyöz veya inflamatuar durumlar |
Kolon Duvarı Kalınlaşması ve Kanser Riski
Kolon duvarı kalınlaşması her zaman kansere işaret etmese de, özellikle 20 milimetrenin üzerindeki kalınlaşmalar malignite yani kötü huylu tümör olasılığını artırabilir. Yapılan araştırmalar, ileri düzey duvar kalınlaşması saptanan bireylerin %14 ila %27’sinde kolorektal kanser tanısı konduğunu göstermektedir.
Bu nedenle, kolonda kalınlaşma görülen her bireyde mutlaka kanser riski açısından detaylı değerlendirme yapılması gerekir. Kanser erken evrede tespit edildiğinde, tedavi başarısı ve yaşam süresi önemli ölçüde artar.
Düzenli tarama testleri, özellikle 50 yaş üstü bireylerde ve ailesinde kolon kanseri öyküsü olan kişilerde büyük önem taşır.
Kolon Duvarı Kalınlaşmasının Başlıca Nedenleri
1. İltihabi Bağırsak Hastalıkları (IBH)
Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi kronik hastalıklar, kolon duvarının kalınlaşmasına neden olabilir.
Belirtiler:
Karın ağrısı
Kanlı ishal
Kilo kaybı
Halsizlik
2. İskemi (Bağırsakta Kan Akımı Azalması)
Bağırsaklara yeterli kan gitmemesi sonucu kolon duvarı kalınlaşabilir.
Belirtiler:
İshal
Şişkinlik
Karın ağrısı
Kilo kaybı
3. Enfeksiyonlar
Bakteri, virüs veya parazit kaynaklı kolit ve enterit kolon duvarında kalınlaşmaya neden olabilir.
Belirtiler:
Ateş
Kusma
İshal (kanlı olabilir)
Karın krampları
4. Neoplastik (Tümörel) Durumlar
Kolon duvarında anormal kalınlaşma, bazen iyi veya kötü huylu tümörleri işaret eder.
Belirtiler:
Dışkıda kan
Kabızlık veya ishal
Kilo kaybı
Teşhis Yöntemleri
Sigmoid kolon duvarı kalınlaşması genellikle başka bir sağlık sorunu araştırılırken tesadüfen fark edilse de, altta yatan nedenlerin belirlenebilmesi için detaylı teşhis yöntemlerine ihtiyaç duyulur.
1. Bilgisayarlı Tomografi (BT) Taraması
BT taramaları, bağırsak duvarı kalınlığındaki değişimleri değerlendirmede en sık başvurulan yöntemdir. Bu taramalar sayesinde sigmoid kolonun yapısı milimetre hassasiyetinde görüntülenebilir. Ayrıca kolon çevresindeki dokular, lenf nodları ve olası kitleler de değerlendirilebilir.
Avantajları: Hızlı sonuç verir, ayrıntılı anatomik görüntüleme sağlar, iltihap, tümör veya iskemi gibi durumları ayırt edebilir.
2. Kolonoskopi
Kolonoskopi, kalın bağırsağın iç yüzeyinin doğrudan görüntülenmesini sağlayan bir işlemdir. Esnek bir kamera yardımıyla sigmoid kolonun tüm yüzeyi incelenir. Şüpheli alanlardan biyopsi (doku örneği) alınarak, laboratuvar ortamında patolojik inceleme yapılabilir.
Avantajları: Görsel gözlemle birlikte kesin tanı için doku alınabilir. Polip veya kitle tespit edilirse işlem sırasında çıkarılabilir.
3. Ultrasonografi
Özellikle çocuk hastalarda tercih edilen bu yöntem, ses dalgaları yardımıyla bağırsak duvarının kalınlığını ölçer. Radyasyon içermemesi nedeniyle çocuklar ve gebeler için güvenli bir seçenektir.
Avantajları: Hızlı, ağrısız ve tekrarlanabilir bir yöntemdir. Çocuklarda inflamatuar bağırsak hastalıklarını taramada etkinliği yüksektir.
4. Endoskopik İnceleme ve Biyopsi
Bazı durumlarda, üst ya da alt gastrointestinal sistemin ayrıntılı olarak incelenmesi için endoskopik girişimlere ihtiyaç duyulabilir. Bu işlemler sırasında şüpheli bölgelerden örnek alınarak histopatolojik (mikroskobik doku) değerlendirme yapılır.
Avantajları: Detaylı inceleme ve kesin tanı sağlar. Özellikle malignite (kanser) şüphesi olan hastalarda gereklidir.
Tedavi Seçenekleri
Altta yatan nedene göre kolon duvarı kalınlaşmasının tedavisi değişiklik gösterir. Her hastalık farklı mekanizmalarla geliştiğinden, tek tip bir tedavi yaklaşımı yoktur. Aşağıdaki tabloda en sık görülen nedenlere göre önerilen tedavi yöntemleri özetlenmiştir:
Neden | Tedavi Yöntemleri |
İltihabi Bağırsak Hastalıkları (İBH) | - 5-ASA türevleri (mesalamin, sulfasalazin) - Kortikosteroidler - İmmünosupresan ilaçlar - Biyolojik tedaviler (anti-TNF, anti-integrin) - Diyet ve yaşam tarzı düzenlemesi - Gerekirse cerrahi |
İskemi (Kan Akımı Azalması) | - Damardan sıvı desteği (IV) - Kan dolaşımını artıran ilaçlar - Antibiyotik (şüpheli enfeksiyon varsa) - Ciddi vakalarda cerrahi müdahale (iskemik bölgenin çıkarılması) |
Enfeksiyonlar | - Antibiyotik (bakteriyel enfeksiyonlarda) - Antiviral veya antiparaziter ilaçlar - Sıvı ve elektrolit takviyesi - Gerekirse hastane yatışı ve semptomatik tedavi |
Neoplastik Durumlar (Tümörler) | - Endoskopik polip veya tümör çıkarımı - Laparoskopik veya açık cerrahi - Kemoterapi - Radyoterapi - İmmünoterapi - Onkolojik takip |
İBH (Crohn, Ülseratif Kolit): Tedavi genellikle uzun vadeli olup hastalığı kontrol altına almak ve alevlenmeleri azaltmak hedeflenir.
İskemi: Erken müdahale ile kan akışı sağlanamazsa, doku ölümü (nekroz) gelişebilir. Bu durumda cerrahi zorunlu hale gelir.
Enfeksiyonlar: Özellikle salmonella, shigella, E. coli gibi bakteriler kısa süreli fakat ciddi kolon duvarı kalınlaşmasına neden olabilir.
Tümörler: Tanı konulduktan sonra evreleme yapılır ve ona uygun çoklu tedavi protokolü planlanır.
コメント