Bağırsak Düğümlenmesi (Volvulus) Nedir? Belirtiler, Acil Durumlar ve Tedavi
- Doç.Dr.Çağlar Ertekin
- 3 gün önce
- 3 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 6 saat önce
Bağırsak düğümlenmesi (tıbbi adıyla volvulus), bağırsağın kendi ekseni/mezenteri etrafında dönerek bağırsak tıkanıklığı ve kan akımı bozulması (iskemi) oluşturduğu, çoğu zaman acil müdahale gerektiren bir durumdur. Gecikme; doku ölümü, delinme (perforasyon) ve sepsise kadar ilerleyebilir. Özellikle sigmoid volvulus olgularında uygun hastada acil endoskopik detorsiyon ilk basamak olabilir; çekal volvulus ise genellikle cerrahi gerektirir. Bebek ve çocuklarda görülen midgut volvulus gerçek bir cerrahi acildir.
Önemli: Ani başlayan şiddetli karın ağrısı + karında şişlik + gaz-dışkı çıkaramama ve/veya safralı (yeşil) kusma varsa acil servise başvurun. Aynı anda ekibimizle iletişime geçerek yönlendirme isteyin.
Bağırsak Düğümlenmesi Nedir?
Bağırsak düğümlenmesi nedir? Bağırsak ansının ve onu besleyen damarların bükülmesiyle lümenin kapanması ve kan akımının azalmasıdır. Tıkanıklık ve iskemi birlikte olduğunda saatler içinde bağırsak canlılığını kaybedebilir; bu nedenle çoğu olgu acil kabul edilir.
Bağırsak Düğümlenmesi Belirtileri (Bağırsak Tıkanıklığı Belirtileri)
Kullanıcıların en sık aradığı “bağırsak düğümlenmesi belirtileri” ve “bağırsak tıkanıklığı belirtileri” şunlardır:
Ani ve/veya şiddetli karın ağrısı, karında şişkinlik
Bulantı-kusma (sıklıkla safralı/yeşil içerikli olabilir)
Gaz ve dışkı çıkaramama (tam tıkanmada belirgindir)
İştahsızlık, çarpıntı, halsizlik; ilerlemiş olgularda kanlı dışkı/ateş görülebilir
Bebek/çocukta: huzursuzluk, aralıklı ağlama atakları, karında distansiyon, safralı kusma = cerrahi acil şüphesi
Ebeveynler için uyarı: Safralı kusma (yeşil) özellikle midgut volvulus açısından acil cerrahi değerlendirme gerektirir. Zaman kaybetmeyin.
Bağırsak Düğümlenmesi Neden Olur?
Sigmoid kolon: Uzun/gevşek mezenter, kronik kabızlık, ileri yaş; bazı hastalarda tekrarlayıcı ataklar.
Çekum (sağ kolon): Mobil çekum, mezenter varyasyonları.
Bebek/çocuk: En sık intestinal malrotasyon zemininde midgut volvulus.Gündelik hayatta ani ağır yemek, şiddetli kabızlık, hacimli lavmanlar gibi tetikleyiciler tabloyu başlatabilir.
Tanı: Görüntülemede “Coffee-Bean” ve “Whirl” İşaretleri
Direkt karın grafisi: Coffee-bean sign (çekirdek/ters U görünümü) sık ipucudur.
Bilgisayarlı tomografi (BT): Whirl/whirlpool sign (bükülen mezenter damarları) ve geçiş noktası tanıda yardımcıdır.
Endoskopi: Sigmoid volvulusta hem tanı hem detorsiyon/dekompresyon için kullanılabilir (seçilmiş olgularda).
Bağırsak Düğümlenmesi Nasıl Geçer?
Kendiliğinden geçmesini beklemek tehlikelidir. Güvenli yaklaşım, hastanede hızlı değerlendirme ve uygun tedavidir:
Sigmoid volvulus: Uygun hastada acil endoskopik detorsiyon (kolonoskopik dekompresyon) ilk basamaktır. Başarı sonrası rektal/dekompresyon tüpü bırakılması ve erken elektif cerrahi (aynı yatış veya kısa süre sonra) önerilir; çünkü nüks riski yüksektir.
Çekal volvulus: Endoskopik redüksiyon genellikle önerilmez (düşük başarı–yüksek perforasyon riski); cerrahi rezeksiyon temel tedavidir.
Midgut volvulus (bebek/çocuk): Derhal cerrahi (Ladd prosedürü) esastır; gecikme bağırsak kaybı riskini artırır.
Kritik karar noktası: Acil serviste “volvulus şüphesi” denildiyse, tablo sakin görünse bile ameliyat zamanlaması için hemen cerrahla görüşün. Birçok merkezde sigmoid detorsiyon + erken elektif cerrahi nüksün önlenmesi için tercih edilir.
Bağırsak Düğümlenmesi Ameliyatı
“Bağırsak düğümlenmesi ameliyatı” seçimi hastanın genel durumu, bağırsak canlılığı ve önceki işlemlere göre belirlenir:
Sigmoid volvulus: Sigmoid rezeksiyon (primer anastomoz veya Hartmann) — çoğu kez detorsiyon sonrası erken dönemde planlanır.
Çekal volvulus: Segmenter rezeksiyon/sağ hemikolektomi sıktır; endoskopik dekompresyonun başarı oranı düşüktür.
Midgut volvulus: Ladd ameliyatı (detorsiyon + Ladd bantlarının kesilmesi + barsakların yeni pozisyonlaması; çoğu merkez apendektomi ekler).
Danışın: Tanı aldıysanız veya acilde volvulus kuşkusu söylendiyse, ameliyat tipini ve zamanlamayı kişisel durumunuza göre belirlemek için ekibimizle ivedi görüşün.
Bebeklerde ve Çocuklarda Bağırsak Düğümlenmesi
Aramalar “bebeklerde bağırsak düğümlenmesi”, “çocuklarda neden olur” üzerinde yoğunlaşıyor:
Belirti profili: Safralı (yeşil) kusma, distansiyon, huzursuzluk ve beslenme güçlüğü.
Tanı: Klinik stabilse üst GIS seri/BT ile doğrulama; instabilse acil eksplorasyon.
Tedavi: Acil Ladd prosedürü; sıvı–elektrolit desteği ve yakın izlem.
Ebeveyn çağrısı: Bebekte yeşil kusma gördüğünüz an acil—zaman, bağırsak canlılığı için kritik. Cerrahi ekibimizle hemen iletişime geçin.
Bağırsak Düğümlenmesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Gecikmiş olgularda iskemi/nekroz, perforasyon, sepsis ve hatta kısa bağırsak sendromu gelişebilir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi hayat kurtarır.
Sık Sorulan Sorular
Bağırsak düğümlenmesi acil midir?
Evet. Özellikle ağrı–şişkinlik–gaz/dışkı çıkaramama üçlüsü ve safralı kusma acil değerlendirme gerektirir.
Ameliyatsız tedavi mümkün mü?
Sigmoid tipte seçilmiş, komplike olmayan olgularda endoskopik detorsiyon yapılabilir; nüks sık olduğu için çoğu hastada erken elektif cerrahi planlanır. Çekal tipte cerrahi esastır.
Bağırsak düğümlenmesi nasıl anlaşılır?
Coffee-bean (grafi) ve whirl (BT) bulguları, klinikle birlikte tanıyı destekler.
Bize Ulaşın
Belirti anında: Ani şiddetli ağrı + gaz/dışkı çıkaramama + kusma → acil servise gidin ve hemen bize ulaşın.
Tanı konduysa: “Sigmoid/çekal volvulus” denildiyse, ameliyat zamanlaması ve seçenekleri için ivedi randevu alın.
Bebek/çocukta: Yeşil kusma gördüğünüz anda acil; çocuk cerrahisi değerlendirmesi için derhal iletişime geçin.
Yorumlar